ایران خروج سپاه از فهرست سازمانهای تروریستی را نادیده بگیرد
روزنامه والاستریت ژورنال به نقل از منابع آگاه خود گزارش داده که دیپلماتهای غربی میخواهند با فرستادن انریکه مورا به تهران، ایران را راضی به پذیرش توافق موجود نمایند.
به گزارش اسپادانا خبر، این رسانه آمریکایی میگوید انریکه مورا، مذاکره کننده ارشد اروپایی در سفر خود به ایران تلاش خواهد کرد بنبست ایجاد شده در گفتگوهای میان ایران و آمریکا بر سر مسئله سپاه پاسداران را حل و فصل کند و تهران را تشویق نماید که توافقنامه حاضر را بدون اشاره به مسئله خروج سپاه پاسداران از فهرست سازمانهای تروریستی ایالات متحده امضا نماید.
مذاکرات ایران و قدرتهای غربی از ۱۱ مارس در وین متوقف شده و طرفین دیگر به پایتخت اتریش بازنگشتهاند.
در آن مقطع مقامهای غربی و ایرانی گفتند که متن توافق عملا کامل شده و تنها اتخاذ برخی تصمیمات سیاسی از سوی تهران و واشینگتن باقی مانده است. با این حال این توافق در هفتههای اخیر همچنان در تعلیق باقی مانده و ایالات متحده حاضر نشده اقدام دونالد ترامپ در خصوص قرار دادن سپاه پاسداران در فهرست سازمانهای تروریستی را لغو کند و سپاه را از این لیست خارج نماید. این در حالیست که ایران این مسئله را یکی از خطوط قرمز خود معرفی کرده است.
وال استریت ژورنال گزارش داده که دیپلماتهای غربی میخواهند این مسئله را برای ایران روشن کنند که در صورتی که تهران حاضر نشود توافق کنونی را امضا کند گفتگوها به پایان خواهد رسید.
این تلاشها ۲۳ آوریل و در تماس تلفنی میان وزیر خارجه ایران و مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا کلید خورد. دیپلماتهای غربی میگویند آقای مورا در سفر قریبالوقوع خود تلاش خواهد کرد ایران را متقاعد کند که متن نهایی توافقنامه احیای برجام را بدون اشاره به مسئله خروج سپاه از فهرست سازمانهای تروریستی را امضا کند و آن را به مراحل بعد گفتگوها موکول کند و توافق جدید را امضا کند.
وال استریت ژورنال گزارش کرده که ایران تاکنون پیشنهاد آمریکا مبنی بر خروج سپاه از فهرست سازمانهای تروریستی را رد کرده است.
پیشتر آنتونی بلنکن، وزیر امور خارجه آمریکا در کمیته سیاست خارجی سنا گفته بود که تنها راهی که برای خروج سپاه از فهرست سازمانهای تروریستی خارج شود این است که ایران اقدامات لازم را برای توجیه لغو این مسئله انجام دهد. تهران میداند این اقدامات چیست و آنها میدانند که برای این منظور باید چه اقداماتی انجام دهند. بلینکن تاکید کرده بود حتی در صورت خروج سپاه تحریمهای گسترده علیه این نهاد باقی خواهد ماند.
یک مقام پیشین آمریکایی که روی موضوع هستهای ایران کار کرده است به وال استریت ژورنال گفته که ممکن است بنبست کنونی در مذاکرات برای ماهها به طول بینجامد چرا که هیچ یک از طرفین نمیخواهند مسئولیت شکست مذاکرات را برعهده بگیرند.
باب منندز، سناتور دموکرات و رییس کمیته روابط خارجی سنای آمریکا نیز در گفتوگو با فاکس نیوز ساندی گفت:
دولت بایدن باید بداند که عدم توافق با ایران بهتر از رسیدن به یک توافق بد است و نام سپاه پاسداران نیز باید در فهرست سازمانهای تروریستی باقی بماند.
باب منندز گفت: من با توافق هستهای دولت اوباما با ایران نیز مخالف بودم چون آن توافق به اندازه کافی محکم نبود. همه ما موافقیم که نمیتوان به ایران اجازه داد تا سلاح هستهای داشته باشد زیرا ماهیت منطقه را تغییر خواهد یافت و یک مسابقه تسلیحات هستهای در منطقه ایجاد خواهد شد و برای متحد ما، دولت اسرائیل یک تهدید وجودی خواهد بود که نمیتوانیم آن را تحمل کنیم. دولت بایدن گفته بود که اگر مذاکرات تا پایان فوریه به نتیجه نرسد در واقع زمان از دست رفته و آنچه به دست میآوریم برای ما از اهمیت بسیار کمی برخوردار خواهد بود. اکنون دو ماه گذشته و پایان ماه آوریل است بنابراین اگر تا پایان فوریه آنچه برای ما اهمیت داشت حاصل نشده مطمئنا در پایان آوریل هم حاصل نمیشود. بازگشت به توافق قبلی دوره باراک اوباما، رییسجمهور وقت آمریکا کارساز نخواهد بود زیرا آن توافق به موضوع موشکهای بالستیک ایران نمیپردازد.
رییس کمیته روابط خارجی سنای آمریکا افزود:
برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هستهای دولت آمریکا باید به سه مورد توجه کند. یکی توان موشکی ایران است. دیگری سطح ضروری غنیسازی اورانیوم است که در آستانه رسیدن به آن قرار دارند و سومین مورد نیز دستیابی به قابلیت انفجار است که ایران هنوز فاقد آن است. میخواهم دولت بایدن بفهمد که عدم توافق با ایران بهتر از رسیدن به یک توافق بد است.
رییس کمیته روابط خارجی سنای آمریکا درباره بررسی حذف سپاه پاسداران از فهرست سازمانهای تروریستی خارجی وزارت خارجه آمریکا نیز گفت:
«بسیار مهم است که این اتفاق نیفتد.»
رویترز نیز نوشته است:
منابع آگاه گفتند که مقامات غربی تا حد زیادی امید خود را برای احیای توافق هستهای ایران از دست دادهاند. این مسئله آنها را مجبور به بررسی چگونگی محدود کردن برنامه اتمی ایران کرده حتی در شرایطی که حمله روسیه به اوکراین قدرتهای بزرگ را دچار اختلاف کرده است. در حالی که غرب به طور کامل دست از برجام نشسته این باور وجود دارد که ممکن است دیگر امکان نجات توافق وجود نداشته باشد.
یکی از منابع که نخواسته نامش فاش شود گفت:
«آنها سرم را از بازوی بیمار (برجام) بیرون نمیکشند اما انتظار کمی دارم که راه مثبتی (برای برون رفت از شرایط موجود) وجود داشته باشد».
چهار دیپلمات غربی نیز این عقیده را تکرار کردند که برجام در حال زوال است.
یک مقام ارشد آمریکایی گفت:
«اگر آنها آماده کنار گذاشتن خواستههای فرابرجامی نیستند و همچنان به حذف سپاه از لیست تروریسم وزارت خارجه اصرار بورزند و همچنان از رسیدگی به نگرانیهای فرابرجامی ما خودداری کنند ما به بنبستی میرسیم که احتمالاً نخواهد شکست. آیا برجام مرده است؟ هنوز نمی دانیم و صادقانه بگویم که فکر نمی کنیم ایران هم بداند.»
ند پرایس، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا نیز در یک کنفرانس خبری در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه با توجه به این که خبرگزاری رویترز گزارش داده است مقامات غربی میگویند تا حد زیادی امید به احیای توافق هستهای را از دست دادهاند. آیا ارزیابی او نیز همین طور است؟ گفت:
ما همچنان باور داریم که بازگشتی دوجانبه به برنامه جامع اقدام عمل مشترک در راستای منافع ملی ماست. در درجه اول به این خاطر که موجب اعمال دوباره محدودیتهای دائمی و قابل راستیآزمایی بر برنامه هستهای ایران میشود. دوباره موجب داخل جعبه گذاشتن برنامه هستهای ایران میشود، برنامهای که به طرق مختلفی از سال ۲۰۱۸ از قید و بندها رها شده و گامهای بلندی رو به جلو برداشته است که برای ما و شرکایمان در جهان غیرقابل قبول است و ما به دنبال تغییر آنیم. ما با تلاشهایمان و با گفتوگو با شرکای مان از جمله اتحادیه اروپا کار را پیش خواهیم برد تا وقتی که بازگشت دوجانبه به پایبندی به برجام در راستای منافع ما باشد به آن برسیم. اگر به نقطهای برسیم که مزایای عدم اشاعهای بازگشت به پایبندی به برجام نتواند بر پیشرفت ایران در برنامه هستهاش غلبه کند آن وقت تجدیدنظر خواهیم کرد و به دنبال رویهای جایگزین خواهیم بود.
سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در پاسخ به این که آیا توضیح بیشتری درباره برخی گزارشها دارد که مدعی شدهاند انریکه مورا نماینده اتحادیه اروپا در مذاکرات وین پیشنهاد کرده برای رایزنی جهت شکستن بنبست مذاکرات به تهران سفر کند، بیان کرد:
مجبورم شما را به دفتر آقای مورا ارجاع دهم اما ما از نزدیک با او که هماهنگکننده اتحادیه اروپا در مذاکرت است در تماسیم، او پیامها[ی دو طرف] را منتقل میکند. ما از تلاشهای او در راستای به نتیجه رساندن مذاکرات حمایت میکنیم.
او در پاسخ به سؤال دیگری مبنی بر اینکه آیا آمریکا پیامی به ایران دارد که از طریق مورا منتقل کند، آیا آمریکا امتیازهای دیگری در مذاکرات احیای توافق هستهای به ایران خواهد داد و واشینگتن مایل است راجع به چه موضوعات دیگری در چارچوب برجام مذاکره کند؟ اظهار کرد:
من فکر میکنم کمی سوء برداشت شده است، حداقل در نحوه انتقال این مطلب اما چیزی که ما گفتهایم این است که قرار نیست به طور علنی مذاکره کنیم. در عین حال به وضوح گفتهایم تمرکزمان روی برجام است، روی توافق هستهای. اگر ایران میخواهد مسائلی را مطرح کند که خارج از چارچوب برجاماند پس مسلما ایران باید حاضر به امتیازدهی درباره این مسائل باشد. ماهیت مذاکره همین است اما چیزی که روی آن متمرکزیم، برجام و آزمودن این طرح است که ببینیم میتوانیم به بازگشتی دوجانبه به پایبندی برسیم یا نه. تا زمانی که منافعمان ایجاب کند به این راه ادامه خواهیم داد.