کمیسیون مشترک برجام حفظ میراث شکست خورده ترامپ را انتخاب کرد
سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران در نشست خبری هفتگی خود و پیرامون آخرین وضعیت مذاکرات وین گفت:
علت بازگشت مذاکره‌کنندگان به پایتخت‌ها یک تنفس و توقف کوتاه است.
به گزارش اسپادانا خبر، او ادامه داد:
برخی از بن‌بست یا اتمام مذاکرات نام بردند که توضیح داده شد این توقف تنفسی به درخواست هماهنگ کننده کمیسیون مشترک و هماهنگ کننده برجام بوده است. فروکاستن آنچه که در وین اتفاق می‌افتد به یک یا دو عامل روشن کننده وضعیت نیست. چند موضوع کلی و البته محدود باقی مانده که تصمیمات آن باید در واشینگتن اتخاذ شود.
وی با بیان اینکه ما در نقطه‌ای قرار داریم که به وین بر می‌گردیم و دور نهایی و رسیدن به یک توافق خوب و پایدار را برگزار می‌کنیم گفت:
الان منتظر پاسخ آمریکا هستیم البته رایزنی‌ها در سطوح مختلف ادامه دارد و وزرای امور خارجه کشورها مدام با هم در ارتباط هستند و مذاکره کنندگان ارشد نیز با هم در ارتباط هستند. آقای امیرعبداللهیان نیز فردا عازم مسکو هستند. آنچه که برای ما در این مسیر چراغ راهنما و چارچوب حرکت خواهد بود، منافع ملت بزرگ ایران است. این منافع چارچوب‌های مذاکرات و توافق خوبِ نهایی را مشخص می‌کند.
خطیب‌زاده در پاسخ به این سؤال که با توجه به فرسایشی شدن مذاکرات تا چه زمانی باید منتظر بی‌عملی آمریکا در برجام بمانیم گفت:
ما دو مسیر را در دولت آقای رئیسی پیگیری کردیم. مسیر اول مسیر خنثی‌سازی تحریم‌ها است هیچ چیزی در دولت آیت‌الله رییسی معطل گفت وگوها در وین نبوده و نیست و نخواهد بود بنابراین این موضوع را برای همه عزیزان می‌گویم که همه برنامه‌ها، اقدامات و طراحی‌ها در وزارتخانه‌های مختلف مبتنی بر نیازهای اولیه مملکت، اقتصاد مقاومتی، تاب‌آوری کشور طراحی شده است. این وزارتخانه در مسیر اول مسئولیت‌های بسیاری در اقتصاد مقاومتی دارد اما مسیر دومی را که پیگیری می‌کند و مجری و مسئول پیگیری آن است مسیر رفع تحریم‌ها است. مادامی که ما امید به این داشته باشیم که حقوق ملت در چهارچوب خطوط قرمز تعیین شده و مصالحی که اندیشیده شده حفظ خواهد شد در وین هستیم برای اینکه مسیر رفع تحریم‌ها را به سرانجام درست آن برسانیم اما هیچ چیزی را معطل وین نخواهیم کرد.
خطیب‌زاده درخصوص رسیدن به توافق گفت:
آمریکا ابتدا باید برادری خود را ثابت کند و بعد ادعای ارث و میراث کند. ایالات متحده عضو برجام نیست که بخواهد درخصوص برجام، چگونگی برجام و اعضای برجام تصمیم بگیرد. بهتر است ابتدا عضو برجام بشود و ثابت کند که عضو متعهد برجام است و بعد درخصوص اعضای دیگر برجام صحبت کند. رویه‌های برجام کاملاً روشن است الان ما در نقطه‌ای قرار داریم که همه باید کمک کنیم تا با تصمیم جمعی و به صورت اجماعی بتوانیم به یک توافق خوب برسیم. ایالات متحده درخواست‌های شاذ و عجیب در این مدت ۱۱ ماه به کمیسیون مشترک داده است و در آنجا بحث شده است. آمریکا می‌داند اگر درخواستی بدهد همیشه به صورت غیرمستقیم به کمیسیون مشترک می‌آید و معمولا آنجا بحث می‌شود.
او در مورد درخواست روسیه در مذاکرات وین هم گفت:
درخواست مطرح شده از سوی روسیه به صورت رسمی، شفاف و علنی گفته شده است و ما دریافت کرده‌ایم و باید در مورد آن در کمیسیون مشترک برجام بحث شود. اگر ما در نقطه توافق قرار بگیریم به تمام ملت ایران با صدای بلند اعلام می کنیم. مباحث باقی مانده بین ما و آمریکا نیازمند اخذ تصمیمات سیاسی از سوی واشینگتن است. هنوز این تصمیمات اعلام نشده است و اگر این تصمیمات گرفته شود به وین برمی‌گردیم. ما هیچ چیزی را معطل برجام نکرده و نخواهیم کرد. پیش بینی من این است که تنفس ایجاد شده در مذاکرات وین طولانی نخواهد بود.
خطیب‌زاده درباره حضور روسیه در برجام گفت:
یک پیش فرضی وجود دارد که من در مورد آن سؤال نمی‌کنم و آن این موضوع است که آیا اتکای ایران در مذاکرات به طرف ثالثی بوده است یا خیر. من می‌خواهم از کلمه طرف ثالث (روسیه) شفاف‌تر صحبت کنم. ما طرف ثالثی در برجام نداریم. چهار کشور + ایران همه عضو برجام هستند و کمیسیون مشترک برجام هم با حضور تمامی اعضا شکل می‌گیرد. فراموش نکنیم آنچه که در وین اتفاق افتاده برای اطمینان از بازگشت قابل‌راستی‌آزمایی و این بار متعهدانه ایالات متحده به برجام و تعهدات او ذیل این موافقتنامه بین‌المللی بوده است یعنی 1+4 با هماهنگی اتحادیه اروپا این مذاکرات را با آمریکا انجام داده‌اند که مطمئن شوند. آقای بایدن به‌راحتی می‌توانست با یک دستور اجرایی تمام آنچه را که رئیس جمهور قبلی آمریکا انجام داده بود برگرداند اما آقای بایدن بعد از چندماه مکث و بی‌عملی نهایتا مسیر مذاکرات پیچیده را با کمیسیون مشترک برجام انتخاب کرد و در این مسیر گفت و گوهای پیچیده با 1+4 و کمیسیون مشترک برجام هم مسیر حفظ میراث شکست خورده ترامپ را انتخاب کرد. تصمیم سیاسی که دولت آقای بایدن باید در نقطه اول می‌گرفت این بود که یا از میراث آقای ترامپ در این مذاکرات دفاع کند و یا از آنچه که ایالات متحده امضا کرده به عنوان برجام و یا سنت پایبندی به تعهدات بین‌المللی دفاع کند. متأسفانه دولت آقای بایدن در مذاکرات وین هر روز یک کنشی از خود نشان داد. ماه‌ها به طول انجامیدن این مذاکرات به این دلیل است که اشتباه واشینگتن این بود که تلاش داشت با جعل ضرب الاجل، ایجاد هیجانات رسانه‌ای و روایت‌های غلط، ایران از منافع و اهداف حقه خود و منافع حقه ملت عقب‌نشینی کند. من این توضیحات را به این دلیل بیان می‌کنم که دو آسیب در شناسایی تحولات در وین این روزها احساس می‌شود. آسیب نخست فروکاستن موضوعات به یک یا دو موضوع هیجانی است که البته جریان رسانه‌ای بین المللی مایل است که این موضوع را به یک یا دو عامل خاص فرو بکاهد. نکته دوم ساده‌سازی بیش از حد آن چیزی است که در وین اتفاق افتاده است. متأسفانه امروز وین آیینه دیروز رفتارهای غیر سازنده آمریکا است. ما در نقطه توافق قرار نداشتیم. اجازه بدهید در نقطه توافق قرار بگیریم و بعد در مورد موضوعات دیگر صحبت کنیم.
وی در تشریح علت توقف مذاکرات ایران و عربستان گفت:
تاریخی توسط دوستان ما در عراق برای گفت و گوهای دور پنجم میان ایران و عربستان سعودی اعلام شده بود اما این تاریخ هنوز قطعی نیست. به محض اینکه این تاریخ قطعی شود، اعلام می‌کنم.
او درباره سکوت مجامع بین‌المللی در برابر اعدام‌های عربستان و اعتراض به وضعیت ادعایی حقوق بشر در ایران گفت:
به‌رغم تعاملات بسیار مثبتی که بین جمهوری اسلامی ایران و کمیسر عالی طی چند ماه گذشته انجام شده بیان این ادعاهای بی‌اساس در اظهارات ایشان نه تنها سازنده نیست بلکه مخرب تلقی می شود.
خطیب‌زاده گفت:
به هیچ وجه پذیرفته نیست که یکی از همسایگان ما که روابط و تعامل عمیقی با ما دارد کانون ایجاد تهدید برای جمهوری اسلامی ایران باشد. کانون تهدید شدن به یک کشور ثالث برنمی‌گردد. رژیم صهیونیستی بارها و بارها از داخل خاک عراق ناامنی ایجاد کرده و برخی تجمعات ضد انقلاب و گروه‌ها و گروهک‌های تروریستی در این کشور انجام می‌شود. چندین بار به دولت مرکزی عراق تذکر داده شده است که مرزهای عراق نباید به مرزهای ناامنی برای ایران تبدیل شود. ایران تحمل وجودکانون دسیسه و توطئه در مزرهای خود را ندارد، عراق نباید محل اعزام گروه‌های تروریستی به ایران شود. انتظار جمهوری اسلامی ایران از دولت مرکزی عراق این است که یکبار برای همیشه به این وضعیت پایان دهد و اجازه سوءاستفاده از مرزهای خود را ندهد. رژیم اشغالگر قدس باید بداند ما اشراف کامل اطلاعاتی به تک تک نقاطی که در آن حضور دارند، داریم. اگر امروز به صورت آشکار بیان می‌شود برای این است که پیام دقیق‌تری را دریافت کنند.
همزمان وزارت امور خارجه روسیه با انتشار بیانیه‌ای تأکید کرد که مذاکرات احیای برجام بدون تعویق و طبق روال گذشته ادامه خواهد داشت:
یک سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا نیز به فایننشال تایمز گفته است:
تحریم‌های اقتصادی جدید اعمال شده به روسیه در واکنش به حمله‌اش به اوکراین به توافق هسته‌ای ایران «بی‌ربط» بوده و «نباید هیچ گونه تاثیری بر اجرایی شدن آن داشته باشد. آمریکا هیچ قصدی مبنی بر ارائه هیچ چیز جدید یا به خصوصی مربوط به این تحریم‌ها ندارد. چیز جدیدی هم برای رسیدن به یک توافق در زمینه اجرایی شدن کامل توافق هسته‌ای مورد نیاز نیست.»
علی شمخانی، دبیر شورای امنیت ملی ایران در صفحه توییتر خود نوشت:
همه ارکان کشور فارغ از فضاسازی‌های هدفمند داخلی و خارجی صرفا برای حفظ و ارتقاء منافع ملی تلاش می‌کنند. تا زمان تامین مطالبات قانونی و منطقی خود و دستیابی به «توافق قوی» در مذاکرات وین باقی خواهیم ماند.
حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه ایران در تماس تلفنی با بدر بن حمد البوسعیدی، وزیر امور خارجه سلطنت عمان گفت:
روند مذاکرات وین متوقف نشده بلکه در هماهنگی با هماهنگ کننده اتحادیه اروپا ، وقفه ای کوتاه در مسیر مذاکرات ایجاد شده است. مذاکره کننده ارشد ایران با جدیت به تلاش ها برای رسیدن به توافق خوب، قوی و پایدار ادامه می دهد. حل و فصل موضوعات باقیمانده که جزو خطوط قرمز ماست به اراده طرف آمریکایی و عدم اتلاف وقت مرتبط است. جمهوری اسلامی ایران برای حصول توافق خوب، قابل اتکا و پایدار کاملاً جدی است.
ند پرايس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا گفت:
همانطور که جوسپ بورل و سه کشور اروپایی اعلام کردند اکنون تعدادی از عوامل خارجی وجود دارند که بر وضعیت مذاکرات تاثیر گذاشته اند. بر اساس بیانیه سه کشور فرانسه، آلمان و انگلیس، هیچ کشوری نباید از مذاکرات برجام برای دریافت تضمین ها که با این مذاکرات متفاوت هستند، استفاده کند. ما این بیانیه را تایید می کنیم. مذاکرات وین گفتگوهای پیچیده ای هستند. ما به خط پایان این مذاکرات نزدیک شده ایم اما همچنان چند مساله باقی مانده اند. زمانی که شما به پایان مذاکرات نزدیک باشید مسایل باقی مانده دشوارترین مسایل خواهند بود.
