اسم مکانیسم ماشه در قطعنامه ۲۲۳۱ نیامده است

 «محمدجواد ظریف» در برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری تلویزیون ایران گفت:

در ایران به اشتباه می‌گویند تمدید تحریم‌های تسلیحاتی در حالی که ایران تحریم نیست بلکه برای خرید تسلیحاتی محدودیت داشت و برای خرید باید از شورای امنیت مجوز می‌گرفت. در آن موضوع کشورها با آمریکا مخالف بودند ولی اکنون آنها می‌گویند آمریکا جایگاه ورود به این موضوع را ندارد.  

به گزارش اسپادانا خبر، رییس دستگاه دیپلماسی ایران با بیان اینکه محدودیت‌های تسلیحاتی در پایان ماه اکتبر تمام می‌شود اظهار داشت:

آمریکایی‌ها قطعنامه‌ای را مطرح کردند که بعد آن را از ۳۵ صفحه به یک قطعنامه چهار بندی تعدیل کردند. دو کشور  با آن مخالفت کرده و ۹ کشور به آن رای ممتنع دادند لذا به وتو هم نیاز نشد. اکنون ۱۳ کشور به شورای امنیت نامه نوشتند و با اقدام آمریکا مخالفت کردند.  

ظریف با بیان اینکه اسم مکانیسم ماشه و اسنپ بک که آمریکایی‌ها از آن استفاده می‌کنند در قطعنامه ۲۲۳۱ نیامده است تصریح کرد:

آمریکایی‌ها در ابتدا یک کلک زدند و سیاستمداران و رسانه‌ها از آن استفاده می‌کنند. معلوم است پمپئو قطعنامه ۲۲۳۱ را نخوانده و مدام به اوباما و کری استناد می‌کند و می‌گوید اوباما و کری این را گفته اند در حالی که برجام را نخوانده است.

وی خاطرنشان کرد:

آمریکا می‌گوید ما حق داریم از این سازوکار استفاده کنیم. پمپئو فکر می‌کند سازوکار ساده است در حالی که این گونه نیست. او برجام را نخوانده. بعضی‌ها کتابی را نمی‌خوانند و منتظر فیلم آن هستند، پمپئو هم منتظر فیلم برجام است.  

وزیر امور خارجه اظهار داشت:  ۱۳ کشور با رویکرد و اقدام آمریکا مخالفت کردند.  یک کشور هم که به محدودیت تحریم‌ها رای داد، در این باره سکوت کرده و حتی او هم با آمریکا موافقت نکرده است. سازوکار اسنپ بک این گونه نیست که تحریم‌ها به خاطر یک کشور برگردد. همه کشورهای عضو شورای امنیت به استثنای آمریکا یا سکوت کرده یا گفته‌اند آمریکا در این اتاق جا ندارد که بخواهد سکوت کرده یا اظهارنظر کند. آمریکایی‌ها می‌دانند این ادعا باطل است. آمریکایی‌ها از روش قلدری استفاده کرده و می‌گویند هر کس به ایران سلاح بفروشد، تحریم می‌کنیم. همین اعلام و تهدید به تحریم نشان می‌دهد آنها هم به بازگرداندن تحریم‌ها اعتقادی ندارند چون وقتی قطعنامه ۱۹۲۹ تصویب شد، آمریکا این حرف را نزد ولی الان مجبور به توسل به قلدری هستند.  

وزیر امور خارجه در پاسخ به این سوال که آیا فعال کردن سازوکار حل اختلاف به بازگشت تحریم‌ها منجر نمی‌شود بیان کرد: متن این است که بعد از گذشت یک روند آن کشور می‌تواند اقدام به بازگرداندن تحریم کند ولی این روند به اقدام آن کشور مشروعیت می‌دهد یا خیر. این روند طولانی و پیچیده است.

 ظریف گفت: آمریکایی‌ها قاعده قلدری دارند که همواره از آن استفاده می‌کنند و ممکن است این بار هم استفاده کنند. البته جامعه بین‌المللی باید تصمیم بگیرد که چه کند. آمریکا به خاطر نفوذ مالی توانست قلدری‌اش را در حوزه مالی به نتیجه برساند. البته تمام کسانی که رعایت می‌کنند می‌گویند علیرغم غیرقانونی بودن تحریم‌ها را رعایت می‌کنیم چون قلدری می‌کنند اما توجه نکردند این روند و قاعده برای آنها هم ممکن است انجام شود چون ممکن نورد استریم را تحریم کنند. از تشکیل ملل متحد تا به امروز، آمریکا ۱۲۰ تحریم اعمال کرده است یعنی تحریم را به عنوان ابزار استفاده می‌کند. من برای سخنرانی در هفتاد و پنجمین مجمع عمومی سازمان ملل سخنرانی دارم و در آن، نقشه‌ای را نشان می‌دهم که همه دنیا به غیر از یک نقطه کوچک تحریم شده‌اند. اگرچه آمریکا در حوزه مالی نفوذ دارد ولی آن هم در حال پایان است به همین خاطر چین از یوان و اروپا از یورو می‌خواهند استفاده کنند چون می‌دانند آمریکا می‌خواهد از دلار به عنوان چماق استفاده کند.

ظریف اظهار داشت:‌ اروپایی‌ها از ابتدای انقلاب به ما سلاح نفروختند یعنی قبل از قطعنامه ۱۹۲۹ که مربوط به سال ۸۹ است به ما سلاح نفروختند. آنها در جنگ تحمیلی هم پویشی درست کردند که به ما سلاح نرسد. به لطف خدا و تلاش بزرگان نیروهای مسلح در بسیاری از موارد خودکفا شدیم ولی در موارد مورد نیاز محدودیت‌های ملل متحد برداشته  شده و کشورها حق معامله با ما را دارند. یک چهارم خریدهای تسلیحاتی در منطقه خلیج فارس است و ایران هیچ حضوری در آن ندارد ولی ایران می‌تواند نیازهای راهبردی را با کشورهایی که با ما ارتباط دارند، مانند روسیه و چین تامین کند. هرچند در بسیاری از موارد خودکفا بوده و ارسال‌کننده هستیم.

ظریف درباره موضوع احتمال بازرسی کشتی ها در قطعنامه ۱۹۲۹ نیز گفت: آمریکا با تحریم های ثانویه ای که انجام می دهد، خودش می پذیرد که تحریم های شورای امنیت برنگشته است چون اگر برگشته بود معنای دیگری داشت.  اگر قطعنامه ۱۹۲۹ قرار بوده برگردد چه اتفاقی باید بیفتد.طبق مقررات ملل متحد وقتی که قطعنامه لازم الاجرایی صادر می شود کشورها موظفند در قوانین داخلی خود آن قطعنامه را بیاورند یعنی اگر قطعنامه ای گفته کشورها حق ندارند به ایران سلاح بفروشند، باید در قانون داخلی خود آن را تصویب کنند که یا قطعنامه را به صورت کلی اجرا کنند و باید به یک کمیته ای که در شورای امنیت تشکیل می شود مرکب از تمامی اعضا گزارش دهند. یک گروه کاری هم هست که در دبیرخانه تشکیل می شود که بر این موضوع نظارت می کند یعنی چندین مکانیسم وجود دارد؛ یک مکانیسم ملی، دو مکانیسم اجرایی دبیرخانه ای، سه مکانیسم سیاسی شورای امنیت که هیچ کدام از اینها اتفاق نمی افتد چون قطعنامه ای وجود ندارد. بر اساس قطعنامه ۲۲۳۱ اکثر کشورها قوانین داخلی شان را لغو کردند. یکی از دلایلی که اجرای ۲۲۳۱ طول کشید این بود که باید کشورها بعد از ۲۲۳۱ می رفتند همان قوانینی که برای ۱۹۲۹ تصویب کرده بودند را لغو می کردند هیچ کدام از این کارها اتوماتیک اتفاق نمی افتد بلکه روندی را طی می کند. الان اکثر کشورها مقررات ۱۹۲۹ را لغو کردند باید دوباره بروند برگردانند که این اتفاق نمی افتد. دبیرخانه سازمان ملل باید آن هیات را ایجاد کند که نمی کند. علاوه بر این شورای امنیت باید کمیته ۱۵ نفره نظارت را ایجاد کند که اسمش کمیته ۱۷۳۷ است چون بر اساس قطعنامه مزبور تصویب شده که آن هم تشکیل نخواهد شد.

رییس دستگاه دیپلماسی افزود: آمریکا ممکن است ادعا کند ۱۹۲۹ برگشته و طبق بند ۹ یا ۱۳ و سایر بندها حقوقی دارد. این اقدام آمریکا راهزنی دریایی است.  اگر بر اساس ۱۹۲۹ بود که ما ۱۹۲۹ را هم نامشروع می دانستیم اما جامعه بین المللی لااقل معتقد بود ۱۹۲۹ قطعنامه شورای امنیت است آنوقت می گفت من دارم ۱۹۲۹ را اجرا می کنم الان اگر بخواهد این کار را بکند درست است که خودش می گوید من ۱۹۲۹ را اجرا می کنم اما از نظر جامعه بین المللی ۱۹۲۹ وجود ندارد که آمریکا آن را اجرا کند. اقدام آمریکا عین این است که آدم قداره بندی سرکوچه بایستد و بگوید هر کس از اینجا می خواهد رد شود باید ۱۰ تومن به من باج دهد. این وضعیت را آمریکا می خواهد ایجاد کند و قبلا هم ایجاد کرده و کشتی هایی که متعلق به ایران هم نبوده اند ولی میعانات ایران را حمل می کردند در نزدیکی ونزوئلا ضبط کردند که موجب شد آنها شکایت کنند و آنها این اقدام آمریکا را رایزنی دریایی اعلام کردند. الان هم اگر این اتفاق بیافتد راهزنی دریایی است و حتما جمهوری اسلامی واکنش نشان خواهد داد. معتقدیم آمریکایی ها این کار را نخواهند کرد اما اعلام می کنیم که اگر آمریکا بخواهد به ادعای استناد به ۱۹۲۹ چنین اقدامی انجام دهد از نظر قوانین بین المللی این اقدامش راهزنی دریایی است و با آن برخورد خواهد شد و خود آمریکا مسئول آن خواهد بود.

ظریف افزود:

اسنپ بکی وجود ندارد. هیچ حالت خودکار و اتوماتیکی وجود ندارد. اینطور نیست که هر کسی از مادرش قهر کند بیاید مکانیسم اسنپ بک راه بیاندازد. 

وزیر امور خارجه با بیان اینکه ما یک سال صبر کردیم و کل روند را جلو رفتیم، خاطرنشان کرد: لذا امروز اروپا نمی تواند بگوید که کاهش تعهدات ایران خلاف برجام است و به نظر من روند انجام شده توسط جمهوری اسلامی بازدارنده بوده است. حقوق و قواعد بین المللی در جامعه بین المللی جای قدرت را نمی گیرد و قدرت یک ضرورت است. حقوق بین الملل و روابط بین الملل یک عامل قدرت است و قدرت را تعدیل کند.

وی گفت: آنچه ایران را قوی کرده این واقعیت است که ما به مردم خودمان تکیه کردیم و قدرت ما نیروهای مسلح و مردم ما هستند و قدرت ما توان فنی ماست. مردم ما در فشار و مضیقه هستند و من شرمنده مردم هستم اما می دانیم که تحمل فشارها توسط مردم باعث شکست آمریکا در شورای امنیت شد. اگر آمریکا موفق شده بود مردم را به زانو در بیاورد و آنها بر اساس محاسبات خودشان فکرمی کردند که می توانند این مردم را به زانو در بیاورند، مسائل به شکل دیگری جلو می رفت.

وی گفت :

علت قدرتمندی ما این است که کشور قانونمندی هستیم و تعهداتمان را اجرای می کنیم و دوستانی داریم که با آن دوستانمان به روش هژمونیک برخورد نمی کنیم بلکه تعامل داریم.

ظریف درباره ادعای ترامپ برای توافق یک هفته‌ای با ایران از یکسو و اظهارات تند پمپئو علیه ایران از سوی دیگر تصریح کرد: ترامپ توبه کند، خسارت پرداخت کند، تعهد بدهد. به او ربط دارد، ما نباید کاری کنیم. میز برجام همیشه بوده است اما برگشتن به این میز به راحتی نیست. صدها میلیارد به مردم ما خسارت زده، موجب کشتار مردم شده، سردار بزرگ ما را شهید کرده است. اگر ترامپ این کارها را می‌تواند بکند، یک هفته که سهل است، ۲۴ ساعته هم می‌توانند برگردند.  

وی ادامه داد: دولت آمریکا دولتی است که سردار سلیمانی را شهید کرده و با کمال وقاحت این مسئله را پذیرفته است. دولتی است که مانع دسترسی مردم به دارو شده و موجب شده اقتصاد ایران ضرر کند. آنها می‌گویند ما اقتصاد ایران خسارت زده‌ایم. البته اقتصاد ایران خسارت دیده ولی نابود نشده است. آنها فکر می‌کردند سه ماهه همه چیز تمام می‌شود ولی مردم در مقابل ترامپ ایستادند.